بررسی علل و شیوع مسمومیت با دیگوکسین در بیماران قلبی بستری در بیمارستان فیروزگر تهران در طی سال‌های 1394- 1390

زمینه و هدف : داروی دیگوکسین به وفور برای بیماران قلبی تجویز می شود و اوردوز اتفاقی بویژه در صورت بروز نارسایی کلیوی یا در نتیجه تداخلات داروی در این بیماران بصورت شایع رخ میدهد. هدف از این مطالعه، بررسی رابطۀ سطح سرمی دیگوکسین با علائم مسمومیت، تعیین نقش فاکتورهای مداخله‌کننده مانند بیماری‌های زمینه­ای، اختلالات الکترولیتی و متابولیک در رابطه با بروز مسمومیت و تعیین شیوع علائم قلبی و غیر قلبیِ مسمومیتِ مزمن با دیگوکسین در بیماران قلبی دریافت‌کنندۀ دیگوکسین بوده است. روش بررسی: مطالعه از نوع مقطعی - موردی است که بر روی ۵۳۱ بیمار مصرف­کنندۀ دیگوکسین که در بیمارستان بستری بوده‌اند، انجام گرفته است. اطلاعات بیمار، شامل علائم قلبی و غیر قلبی و یافته­های آزمایشگاهی، به‌ویژه سطح سرمی دیگوگسین، از پروندۀ بالینی بیماران استخراج و آنالیز آماری شد. یافته‌ها: شیوع مسمومیت با دیگوکسین در بیماران دریافت  کنندۀ این دارو تقریباً ۵۲ نفر (۱۰ درصد) بود. از مجموع ۵۲ بیمار مسمومیت با دیگوکسین، پنجاه مورد (۹۶%) مربوط به مسمومیت مزمن غیرعمدی در جریان مصرف دارو می شد و تنها دو مورد مریوط به مسمومیت حاد ناشی از اقدام به خودکشی می شد. ۶۰% بیماران را زنان تشکیل می­دادند و میانگین سنی بیماران ۱۱ ± ۷۵ سال بود. میانگین سطح سرمی دیگوکسین برای مردانng/mL   ۲.۸۱ ± ۰.۱۳ و برای زنانng/mL  ۲.۹۴ ± ۰.۰۷ بود. همچنین تفاوت معنی‌داری بین میانگین سطح سرمی افراد بالای ۶۵ و کمتر از ۶۵ سال وجود داشت (به ترتیب ۳.۲۸ ± ۰.۱۴ ng/mL و ۲.۶۶ ± ۰.۰۹ ng/mL). در ۶۲% بیماران، آنزیم‌های عملکرد کلیوی افزایش یافته بود. تشدید بیماری کلیوی زمینه‌ای یا بروز نارسایی حاد کلیوی مهم‌ترین عامل مستعد کنندۀ مسمومیت با دیگوکسین بود. بحث و نتیجه‌گیری: سن بالا و بیماری زمینه‌ای کلیوی یا بروز نارسایی حاد کلیه از مهم‌ترین علل پیشگویی‌کننده در احتمال بروز مسمومیت در پی مصرف داروی دیگوگسین در بیماران تحت درمان با این دارو است. سن بالای ۶۵ سال خطر مسمومیت را دو تا سه برابر افزایش می‌دهد.